Στο σκοτάδι και υπό συνθήκες που δημιουργούν πολλά ερωτήματα για
ζητήματα διαφάνειας και σκοτεινών συναλλαγών, με εμπλοκή εταιριών
συμβούλων, διεθνών επενδυτικών εταιριών, και φήμες για τον ρόλο που
διαδραματίζουν πρώην (ή και νυν) τραπεζικά στελέχη ή εποπτικών
μηχανισμών, προωθείται η πώληση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων των
πιστωτικών ιδρυμάτων.Στελέχη που ασχολούνται με την υπόθεση υποστηρίζουν
πως υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπεί σε… πλιάτσικο μια διαδικασία μέσω
της οποίας επιδιώκεται η εξυγίανση της αγοράς.
Οι ίδιοι τονίζουν πως οι μέθοδοι των τραπεζών είναι ίδιες (ενίοτε
σκοτεινές) ανεξάρτητα από το προφίλ του επιχειρηματία που βλέπει να
χάνει την εταιρία του. Είτε πρόκειται για στρατηγικό κακοπληρωτή είτε
για επιχειρηματία που παρασύρθηκε στο κενό εξαιτίας άλλων παραγόντων
(π.χ. η κατάρρευση του Ελληνικού Δημοσίου), η μεταχείριση είναι
συχνότατα η ίδια!
Στο σφυρί βγαίνουν είτε θυγατρικές των τραπεζών στην Ελλάδα και στο
εξωτερικό επιχειρήσεις που πέρασαν στον έλεγχό τους μέσω
κεφαλαιοποίησης δανείων (με τη μετατροπή των δανείων που δεν μπορούσαν
να πληρώσουν οι επιχειρήσεις σε μετοχές που κατέχουν οι τράπεζες), ακθώς
και επιχειρήσεις που ρυθμίζουν τα δάνειά τους, ενώ ενίοτε πωλούνται και
μη εξυπηρετούμενα («κόκκινα») δάνεια επιχειρήσεων.
Από την περίπτωση πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής, όπου ο
διαγωνισμός «σέρνεται» για σχεδόν έναν χρόνο, με κίνδυνο διεθνούς
διασυρμού της χώρας, μέχρι την πώληση των δύο ισχυρότερων ελληνικών
εταιριών ιχθυοκαλλιεργειών (Νηρέας και Σελόντα), όπου ξεκίνησαν 30
ενδιαφερόμενοι και έμειναν… μόλις τρεις, πληθαίνουν οι φωνές που θεωρούν
πως κάτι πάει στραβά με το μοντέλο που επέλεξαν οι τράπεζες και οι
σύμβουλοί τους. Το ίδιο ισχύει και για άλλες περιπτώσεις, όπως της
Mamidoil – Jetoil, όπου αποδεικνύεται πως η διαδικασία πώλησης σε
αυστριακό όμιλο, πίσω από τον οποίο βρίσκονται και ρωσικά συμφέροντα,
προχώρησε εξαιρετικά πρόχειρα, με αποτέλεσμα να έχει κολλήσει επί μήνες
για άγνωστους λόγους.
Στην περίπτωση της Euromedica, όπως αποκάλυψε η «δημοκρατία», μέρος
των «κόκκινων» δανείων της πάλαι ποτέ ισχυρής ελληνικής εταιρίας στον
χώρο της υγείας πέρασε με αμφισβητούμενη διαδικασία (ολοκληρώθηκε άραγε ο
διαγωνισμός που είχε ξεκινήσει υπό τον συντονισμό της Deutsche Bank
Λονδίνου;) στο αμερικανικό κερδοσκοπικό επενδυτικό κεφάλαιο (hedge fund)
Farallon Capital Management LLC.
Τα περιθώρια δράσης αετονύχηδων στη διαδικασία πώλησης σημαντικών
ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, σε κρίσιμους τομείς που ξεκινούν από
την υγεία και φτάνουν στα τρόφιμα, είναι μεγάλα για δύο λόγους, όπως
εξηγούν στη «δημοκρατία», στελέχη που παρακολουθούν την υπόθεση.
Πρώτον, στις περισσότερες των περιπτώσεων η πώληση
των εταιριών (ή των μη εξυπηρετούμενων δανείων) γίνεται μέσω
διαγωνισμού, αλλά η διαδικασία που εφαρμόζεται είναι κάθε φορά
διαφορετική. Με άλλον τρόπο εκποιείται μια εταιρία, με άλλον τρόπο μία
άλλη. Επίσης, άλλη μεθοδολογία εφαρμόζει το Δημόσιο, άλλη οι τράπεζες,
άλλη το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, που επίσης πωλεί εταιρίες με κομβικό
ρόλο στην ελληνική οικονομία.
Δεύτερον, δυστυχώς για τη χώρα μας, οι επιχειρήσεις ή
τα «κόκκινα» δάνεια δεν πωλούνται σε γνωστούς διεθνείς ομίλους, οι
οποίοι εφαρμόζουν συγκεκριμένους κανόνες διαφάνειας επειδή οι μετοχές
τους διαπραγματεύονται σε χρηματιστήρια κ.λπ.
Αντιθέτως, στις περισσότερες των περιπτώσεων πωλούνται σε επενδυτικές
εταιρίες που κινούνται (νομιμότατα πάντα!) στο ημίφως, μέσα από
ντουζίνες υπεράκτιων θυγατρικών. Οποιος επισκεφτεί τους δικτυακούς
τόπους των… επενδυτών που προσελκύει η χώρα μας πιθανώς θα απογοητευτεί
από την περιορισμένη πληροφόρηση.
Μέσα σε αυτό το σκοτάδι κρύβονται και όσοι επιδιώκουν (και ενίοτε καταφέρνουν) να επηρεάζουν τα αποτελέσματα των διαγωνισμών.
Το επιχείρημα, σύμφωνα με το οποίο οι συγκεκριμένοι διαγωνισμοί μπορούν
να ολοκληρωθούν μόνο υπό τις συνθήκες μυστικότητας που εφαρμόζονται, δεν
ευσταθεί λένε όσοι ζητούν την κινητοποίηση των εποπτικών Αρχών, όπως η
Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Τράπεζα της Ελλάδος κ.λπ.
«Οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν με δισεκατομμύρια των
φορολογουμένων, είναι εισηγμένες επιχειρήσεις με δεκάδες χιλιάδες
μικρομετόχους, ενώ χιλιάδες μικρομέτοχοι συμμετέχουν και στις
επιχειρήσεις που πωλούνται. Ολοι αυτοί πρέπει να γνωρίζουν αν η
περιουσία τους πωλείται με τον καλύτερο και διαφανέστερο τρόπο»
επισημαίνουν.
Η Εθνική Ασφαλιστική και το αίτημα για παρέμβαση των ελεγκτικών Αρχών
Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται ότι εξασφαλίζεται σε αρκετούς από τους
διαγωνισμούς που προχώρησαν μέχρι σήμερα. Κορυφαίο παράδειγμα, η υπόθεση
πώλησης της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρίας της χώρας, της Εθνικής
Ασφαλιστικής.
Ακόμα και σήμερα κυκλοφορούν σενάρια επί σεναρίων για το ποιο θα
είναι το τελικό επενδυτικό σχήμα που θα την αποκτήσει, ενώ οι
δεσμευτικές προσφορές υποβλήθηκαν τον Μάρτιο του 2017 και από το
καλοκαίρι έχει ανακοινωθεί πως επικράτησε το σχήμα της Exin με τον
Ελληνοαμερικανό John Calamos. Ουδείς γνωρίζει πού ακριβώς έχει κολλήσει η
διαδικασία. Ουδείς ενημερώνει επενδυτές και φορολογουμένους. Κάθε ημέρα
κυκλοφορούν διαφορετικά ονόματα «επενδυτών» που θα μπουν στο σχήμα.
Στην περίπτωση του διαγωνισμού για την πώληση των Νηρέα και Σελόντα
έχει περάσει σχεδόν μία εβδομάδα από την υποβολή των δεσμευτικών
προσφορών χωρίς να έχει ανακοινωθεί τίποτα. Στο μεσοδιάστημα κυκλοφορούν
διαρροές περί τριών, τεσσάρων ή πέντε ομίλων που κατέθεσαν δεσμευτικές
προσφορές για τις δύο εξαγωγικές ελληνικές επιχειρήσεις.Ταυτόχρονα
κυκλοφορούν και φήμες περί συνδυασμένων προσφορών από υποψηφίους (π.χ. ο
ένας κατέθεσε προσφορά για τη Νηρέας και ο άλλος για τη Σελόντα), ώστε
να αποκλειστούν ανταγωνιστές, χωρίς να σχολιάζονται. Ολα στο ημίφως,
όπως και σε πολλές περιπτώσεις μέχρι σήμερα.
Επειδή τους επόμενους μήνες θα επιταχυνθούν οι πωλήσεις επιχειρήσεων
(από ξενοδοχεία μέχρι βιομηχανίες), στην αγορά υποστηρίζουν πως κάποια
στιγμή πρέπει να παρέμβουν η κυβέρνηση και οι εποπτικές Αρχές.Ετσι θα
περιοριστεί η δράση των τρωκτικών που φαίνεται πως έχουν παρεισφρήσει σε
πολλούς διαγωνισμούς και θα βρεθούν να ελέγχουν ελληνικές επιχειρήσεις
τις οποίες θα αποκτήσουν αντί πινακίου φακής.
