Του Δημήτρη Κουζούλη.
Η πολυνομία και η συνεχής αλλαγή των εγκυκλίων δίνουν την ευκαιρία στο κράτος να λειτουργεί κατά βούληση χωρίς να λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα που εξελίσσεται στην κοινωνία. Ιδού ένα ενδιαφέρον δείγμα "μυστηριώδους εγκυκλίου":
Το πρώτο που εντοπίζουμε είναι ότι αυτή φέρει ημερομηνία υπογραφής 31/12/2015 και ημερομηνία δημοσίευσης στο ΦΕΚ 18/3/2016. Δηλαδή επί δύο μήνες και είκοσι μέρες η εγκύκλιος αυτή παρέμενε κρυφή, μυστική. Το διάστημα δυο μηνών και είκοσι ημερών είναι ασυνήθιστα μεγάλο για τη δημοσιοποίηση υπουργικής απόφασης. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς το λόγο.
Το δεύτερο που παρατηρούμε είναι ότι τη συγκεκριμένη εγκύκλιο την υπογράφει ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, και όχι ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Βέβαια, και την εγκύκλιο, την οποία τροποποιεί η 1034, υπουργός την είχε υπογράψει και αυτή, αλλά τότε δεν υπήρχε θεσμική θέση Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Έξ άλλου άλλες τροποποιητικές εγκύκλιοι της αρχικής φέρουν την υπογραφή του ΓΓΔΕ Έχουμε εδώ λοιπόν μια ξεκάθαρη περίπτωση παραγκωνισμού του ρόλου του ΓΓΔΕ και ανάληψης ευθυνών από την πολιτική ηγεσία, κάτι που μάλλον έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα της οικονομικής μεταρρύθμισης, η οποία έχει συμφωνηθεί με τους «θεσμούς» τα τελευταία χρόνια.
Ας έρθουμε επί της ουσίας τώρα. Η εγκύκλιος αυτή τροποποιεί σε μεγάλο βαθμό την εγκύκλιο 1159/2011, την εγκύκλιο δηλαδή που καθόριζε τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι φορολογικοί έλεγχοι, και θα εκδίδονται τα πιστοποιητικά φορολογικής συμμόρφωσης από τους ορκωτούς ελεγκτές. Εδώ λοιπόν έχουμε να κάνουμε με μια σαφή αλλοίωση και κατάφωρη παραβίαση του πνεύματος της αρχικής εγκυκλίου.
Ανάμεσα στις άλλες αλλαγές που επιφέρει η 1034/2016 είναι η κατάργηση της παραγράφου 2 του άρθρου 5 της εγκυκλίου 1159/2011, όπως είχε τεθεί με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1236/2015. Η παράγραφος αυτή, πριν καταργηθεί, μεταξύ άλλων έλεγε τα παρακάτω:
«Για τις επιχειρήσεις με διαχειριστικές περιόδους που λήγουν μετά την 31.03.2012 οι ως άνω έλεγχοι διενεργούνται και ολοκληρώνονται σε διάστημα δεκαοχτώ (18) μηνών από την ημερομηνία υποβολής του ετήσιου φορολογικού πιστοποιητικού στη βάση δεδομένων της Γ.Γ.Π.Σ. από τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία.»
Ήταν σαφής δηλαδή η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, που ελάμβανε χώρα στο φορολογικό πεδίο, για την αποσυμφόρηση των Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών από τους φορολογικούς ελέγχους, και η μεταβίβαση αυτής της αρμοδιότητας κατ΄ αρχήν στις ελεγκτικές εταιρείες των ορκωτών ελεγκτών, δηλαδή στον ιδιωτικό τομέα.
Ακόμα όμως πιο σημαντικό για τον επιχειρηματικό κόσμο ήταν το 18μηνο το οποίο έθετε ως όριο για τον επανέλεγχο αυτών των πιστοποιητικών από τις ελεγκτικές υπηρεσίες της πολιτείας. Οι εταιρείες δηλαδή γνώριζαν στην ουσία πως μετά την παρέλευση του δεκαοκτάμηνου τα βιβλία τους ήταν στην ουσία ελεγμένα. Είχαν ησυχάσει δηλαδή από ένα βραχνά, κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό πόσο χρήσιμο ήταν για την απρόσκοπτη συνέχεια των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους.
Όλα αυτά έρχεται όμως τώρα ο κος Αλεξιάδης και με την εγκύκλιο 1034/2016 τα αναιρεί, και μάλιστα αναδρομικά. Σύμφωνα με τη νέα εγκύκλιο οι ελεγκτικές επαληθεύσεις θα γίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις τους Άρθρου 26 του Ν. 4174/2013 δηλαδή σύμφωνα με τα παρακάτω:
«Αρθρο 26. Επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο
Η Φορολογική Διοίκηση επιλέγει τις προς έλεγχο υποθέσεις με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου ή εξαιρετικά με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία καθορίζονται με πράξη του Γενικού Γραμματέα, η οποία δεν δημοσιοποιείται.»
Είναι πλέον σαφής η αλλαγή η οποία έχει επέλθει στο φοροελεγκτικό καθεστώς των νομικών προσώπων στη χώρα μας. Επιχειρείται ξεκάθαρα, θα έλεγε κανείς, μια αντιστροφή σε σχέση με όσα λίγα είχαν επιτευχθεί από τις προηγούμενες φορολογικές διοικήσεις, όσον αφορά στη δημιουργία ενός φιλοαναπτυξιακού επιχειρηματικού πλαισίου δράσης για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Πρόκειται δυστυχώς για μια «επιστροφή στα παλιά», για ένα ακόμη οπισθοδρομικό «επίτευγμα» της Κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου, δια χειρός του κ. Αλεξιάδη.
Δημήτριος Κουζούλης
M A Kentucky University
Πτυχιούχος ΤΕ Επιχειρήσεων στις Ανατολικοευρωπαϊκές Χώρες
Η πολυνομία και η συνεχής αλλαγή των εγκυκλίων δίνουν την ευκαιρία στο κράτος να λειτουργεί κατά βούληση χωρίς να λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα που εξελίσσεται στην κοινωνία. Ιδού ένα ενδιαφέρον δείγμα "μυστηριώδους εγκυκλίου":
Το πρώτο που εντοπίζουμε είναι ότι αυτή φέρει ημερομηνία υπογραφής 31/12/2015 και ημερομηνία δημοσίευσης στο ΦΕΚ 18/3/2016. Δηλαδή επί δύο μήνες και είκοσι μέρες η εγκύκλιος αυτή παρέμενε κρυφή, μυστική. Το διάστημα δυο μηνών και είκοσι ημερών είναι ασυνήθιστα μεγάλο για τη δημοσιοποίηση υπουργικής απόφασης. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς το λόγο.
Το δεύτερο που παρατηρούμε είναι ότι τη συγκεκριμένη εγκύκλιο την υπογράφει ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, και όχι ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Βέβαια, και την εγκύκλιο, την οποία τροποποιεί η 1034, υπουργός την είχε υπογράψει και αυτή, αλλά τότε δεν υπήρχε θεσμική θέση Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Έξ άλλου άλλες τροποποιητικές εγκύκλιοι της αρχικής φέρουν την υπογραφή του ΓΓΔΕ Έχουμε εδώ λοιπόν μια ξεκάθαρη περίπτωση παραγκωνισμού του ρόλου του ΓΓΔΕ και ανάληψης ευθυνών από την πολιτική ηγεσία, κάτι που μάλλον έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα της οικονομικής μεταρρύθμισης, η οποία έχει συμφωνηθεί με τους «θεσμούς» τα τελευταία χρόνια.
Ας έρθουμε επί της ουσίας τώρα. Η εγκύκλιος αυτή τροποποιεί σε μεγάλο βαθμό την εγκύκλιο 1159/2011, την εγκύκλιο δηλαδή που καθόριζε τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι φορολογικοί έλεγχοι, και θα εκδίδονται τα πιστοποιητικά φορολογικής συμμόρφωσης από τους ορκωτούς ελεγκτές. Εδώ λοιπόν έχουμε να κάνουμε με μια σαφή αλλοίωση και κατάφωρη παραβίαση του πνεύματος της αρχικής εγκυκλίου.
Ανάμεσα στις άλλες αλλαγές που επιφέρει η 1034/2016 είναι η κατάργηση της παραγράφου 2 του άρθρου 5 της εγκυκλίου 1159/2011, όπως είχε τεθεί με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1236/2015. Η παράγραφος αυτή, πριν καταργηθεί, μεταξύ άλλων έλεγε τα παρακάτω:
«Για τις επιχειρήσεις με διαχειριστικές περιόδους που λήγουν μετά την 31.03.2012 οι ως άνω έλεγχοι διενεργούνται και ολοκληρώνονται σε διάστημα δεκαοχτώ (18) μηνών από την ημερομηνία υποβολής του ετήσιου φορολογικού πιστοποιητικού στη βάση δεδομένων της Γ.Γ.Π.Σ. από τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία.»
Ήταν σαφής δηλαδή η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, που ελάμβανε χώρα στο φορολογικό πεδίο, για την αποσυμφόρηση των Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών από τους φορολογικούς ελέγχους, και η μεταβίβαση αυτής της αρμοδιότητας κατ΄ αρχήν στις ελεγκτικές εταιρείες των ορκωτών ελεγκτών, δηλαδή στον ιδιωτικό τομέα.
Ακόμα όμως πιο σημαντικό για τον επιχειρηματικό κόσμο ήταν το 18μηνο το οποίο έθετε ως όριο για τον επανέλεγχο αυτών των πιστοποιητικών από τις ελεγκτικές υπηρεσίες της πολιτείας. Οι εταιρείες δηλαδή γνώριζαν στην ουσία πως μετά την παρέλευση του δεκαοκτάμηνου τα βιβλία τους ήταν στην ουσία ελεγμένα. Είχαν ησυχάσει δηλαδή από ένα βραχνά, κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό πόσο χρήσιμο ήταν για την απρόσκοπτη συνέχεια των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους.
Όλα αυτά έρχεται όμως τώρα ο κος Αλεξιάδης και με την εγκύκλιο 1034/2016 τα αναιρεί, και μάλιστα αναδρομικά. Σύμφωνα με τη νέα εγκύκλιο οι ελεγκτικές επαληθεύσεις θα γίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις τους Άρθρου 26 του Ν. 4174/2013 δηλαδή σύμφωνα με τα παρακάτω:
«Αρθρο 26. Επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο
Η Φορολογική Διοίκηση επιλέγει τις προς έλεγχο υποθέσεις με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου ή εξαιρετικά με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία καθορίζονται με πράξη του Γενικού Γραμματέα, η οποία δεν δημοσιοποιείται.»
Είναι πλέον σαφής η αλλαγή η οποία έχει επέλθει στο φοροελεγκτικό καθεστώς των νομικών προσώπων στη χώρα μας. Επιχειρείται ξεκάθαρα, θα έλεγε κανείς, μια αντιστροφή σε σχέση με όσα λίγα είχαν επιτευχθεί από τις προηγούμενες φορολογικές διοικήσεις, όσον αφορά στη δημιουργία ενός φιλοαναπτυξιακού επιχειρηματικού πλαισίου δράσης για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Πρόκειται δυστυχώς για μια «επιστροφή στα παλιά», για ένα ακόμη οπισθοδρομικό «επίτευγμα» της Κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου, δια χειρός του κ. Αλεξιάδη.
Δημήτριος Κουζούλης
M A Kentucky University
Πτυχιούχος ΤΕ Επιχειρήσεων στις Ανατολικοευρωπαϊκές Χώρες
