Του Κωστή Πλάντζου
«Πολυοδηγό» για τους εφοριακούς και τους φορολογουμένους που προσπαθούν να βγάλουν άκρη μέχρι πότε έχει το Δημόσιο να ζητά να εισπράξει χρέη του παρελθόντος (μετά από όλους τους νόμους, τις παρατάσεις και τις δικαστικές αποφάσεις που έχουν μεσολαβήσει στα τελευταία τουλάχιστον 15 χρόνια) εξέδωσε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Όπως προκύπτει άλλα ισχύουν για χρέη που γεννήθηκαν προ του 1995, άλλα για χρέη από το 1996 ως το 2013 και άλλα για χρέη μετά το 2014.
Στην πραγματικότητα βέβαια, πρόκειται για εγκύκλιο της ΓΓΔΕ που στόχο έχει να ξέρουν οι εφοριακοί πότε τελικά παραγράφεται κάθε οφειλή, προκειμένου να σπεύσουν έγκαιρα (έστω και μια 20ετία μετά) να την αναζητήσουν και να μη την χάνει το δημόσιο. Πέρα από τα γενικώς ισχύοντα μάλιστα, η ΓΓΔΕ δίνει με την ίδια εγκύκλιο ειδική «τεχνογνωσία» στους εφοριακούς, για το πώς και πότε μπορεί νομικά η εφορία να «σπάει» ακόμα και τις διατάξεις περί περί 5ετούς, 10ετούς και 20ετούς παραγραφής που κατά καιρούς ίσχυαν, ανάλογα με την εποχή και το είδος της κάθε οφειλής.
Ο «μπούσουλας» της ΓΓΔΕ για να μη χάνουν οι εφοριακοί τις υποθέσεις λόγω παραγραφής προβλέπει -μεταξύ πολλών άλλων- και τα εξής, σχετικά με το πώς υπολογίζεται ο χρόνος παραγραφής, ανάλογα με το πότε γεννήθηκε κάθε χρέος:
Α. ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Ι. Χρόνος έναρξης της παραγραφής
α) Για χρέη προ του 2014, ο χρόνος παραγραφής χρεών γενικά αρχίζει από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου βεβαιώθηκαν και κατέστησαν ληξιπρόθεσμα.
β) Ο χρόνος παραγραφής των φόρων και λοιπών εσόδων του Δημοσίου, από 1-1-2014 και μετά, αρχίζει από τη λήξη του έτους εντός του οποίου αποκτήθηκε ο νόμιμος τίτλος εκτέλεσης είσπραξης.
ΙΙ. Προθεσμία παραγραφής
Α. Χρέη προ του 1995
α. Προθεσμία παραγραφής απαιτήσεων σύμφωνα με το Ν.Δ.321/1969
Ο χρόνος παραγραφής των απαιτήσεων που γεννήθηκαν μέχρι και 31-12-1995, ορίζεται ως εξής :
1. Σε πενταετή παραγραφή υπόκεινται:
i. Κάθε χρέος γενικά προς το Δημόσιο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από το ανωτέρω Ν.Δ., που αρχίζει από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου βεβαιώθηκε στο Δημόσιο Ταμείο με τη στενή έννοια.
Εάν η βεβαίωση έγινε πριν το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο, μερικά ή ολικά, η παραγραφή αρχίζει από τη λήξη του οικονομικού έτους κατά το οποίο το χρέος κατέστη ληξιπρόθεσμο και για το ποσό αυτό
ii. Χρέη προς το Δημόσιο προερχόμενα από απαιτήσεις που περιήλθαν σ' αυτό από οποιονδήποτε λόγο, οι οποίες δεν έχουν παραγραφεί στο πρόσωπο του δικαιοπαρόχου μέχρι τη μεταβίβασή των στο Δημόσιο
iii. Χρέη από πρόστιμα, χρηματικές ποινές και συναφή δικαστικά έξοδα και τέλη
2. Σε δεκαετή παραγραφή υπόκεινται:
i. Χρέη προς το Δημόσιο από παρακρατηθέντες ή για λογαριασμό του Δημοσίου εισπραχθέντες φόρους, τέλη και δικαιώματα,
ii. Χρέη προς το Δημόσιο από εισαγωγικούς δασμούς και τέλη εν γένει εισπραττόμενα στα Τελωνεία, η οποία αρχίζει από την λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου γεννήθηκε η προς είσπραξη αυτών απαίτηση του Δημοσίου.
Ως χρόνος γένεσης της αξίωσης προς είσπραξη εισαγωγικών δασμών και λοιπών τελών εμπορευμάτων υπό αποταμίευση, λογίζεται για την παραγραφή, η επομένη της λήξης της σύμφωνα με τους τελωνειακούς νόμους οριζόμενης προθεσμίας αποταμίευσης, σε περίπτωση δε διενέργειας ως προς αυτήν ελέγχου των αποθηκών, η ημέρα της σύνταξης έκθεσης περί διαπίστωσης ελλείμματος.
3. Σε εικοσαετή παραγραφή υπόκεινται χρέη προς το Δημόσιο που προέρχονται από:
i. τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις, πλην χρεών από πρόστιμα, χρηματικές ποινές και συναφή δικαστικά έξοδα και τέλη,
ii. άπιστη διαχείριση,
iii. συμβάσεις και διατάξεις τελευταίας βουλήσεως, περιλαμβανόμενων και των περιοδικών παροχών και iv. καταλογισμούς που επιβλήθηκαν από οποιαδήποτε κατά νόμο αρμόδια Αρχή.
Β. Χρέη 1996-2013
Η προθεσμία παραγραφής απαιτήσεων που γεννήθηκαν από 1-1-1996, ορίζεται σύμφωνα με τους Ν. 2362/1995 και Ν. 4270/2014 ως εξής:
1. Σε τριετή παραγραφή υπόκεινται:
Οι απαιτήσεις του Δημοσίου από δασμούς, φόρους, τέλη και λοιπά δικαιώματα που εισπράττονται από τα Τελωνεία, εφ' όσον δεν έχουν βεβαιωθεί ταμειακά ή βεβαιώθηκαν ελλιπώς, η οποία αρχίζει από την ημερομηνία κατά την οποία κατέστη απαιτητή η οφειλή. Οι διατάξεις εφαρμόζονται και για απαιτήσεις του Δημοσίου που δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή κατά την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου 4270/2014.
2. Σε πενταετή παραγραφή υπόκειται:
Χρηματική απαίτηση του Δημοσίου μαζί με τα πρόστιμα, τους τόκους και τις προσαυξήσεις που έχουν βεβαιωθεί, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στον ίδιο νόμο ή άλλη ειδική διάταξη περί της προθεσμίας παραγραφής απαιτήσεων του Δημοσίου.
Η προθεσμία παραγραφής αρχίζει από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου βεβαιώθηκε με την στενή έννοια η απαίτηση και κατέστη αυτή ληξιπρόθεσμη
3. Σε δεκαετή παραγραφή υπόκεινται:
i. Απαιτήσεις του Δημοσίου από δασμούς, φόρους, τέλη και λοιπά δικαιώματα που βεβαιώθηκαν στα τελωνεία, η οποία αρχίζει από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου βεβαιώθηκαν κατά τις ειδικότερες διατάξεις της τελωνειακής νομοθεσίας.
Ως χρόνος γένεσης αξίωσης για είσπραξη δασμών ,φόρων, τελών και λοιπών δικαιωμάτων επί εμπορευμάτων που βρίσκονται υπό τελωνειακή παρακολούθηση την οποία επιβάλλει η προσωρινή εναπόθεση των εμπορευμάτων αυτών ή η υπαγωγή τους σε τελωνειακό καθεστώς, το οποίο συνεπάγεται τελωνειακή παρακολούθηση, θεωρείται για την παραγραφή το χρονικό σημείο κατά το οποίο πραγματοποιείται η διαφυγή του εμπορεύματος από την τελωνειακή παρακολούθηση και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί, το χρονικό σημείο διαπίστωσης της διαφυγής . Οι διατάξεις εφαρμόζονται και για απαιτήσεις του Δημοσίου που δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή κατά την έναρξη ισχύος του νόμου 4270/2014
ii. Απαιτήσεις του Δημοσίου ως εγγυητή που υποκαταστάθηκε πλήρως στα δικαιώματα του δανειστή ή πιστωτή κατά του οφειλέτη, κατά του εγγυητή και κατά των λοιπών συνυπόχρεων, οι οποίες βεβαιώνονται με τη στενή έννοια από 1/1/1996 (έναρξη ισχύος του Ν. 2362/1995) στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες. Η προθεσμία παραγραφής αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο μετά την βεβαίωσή τους κατέστησαν ληξιπρόθεσμες.
Σημειώνεται ότι απαιτήσεις από την ίδια ως άνω αιτία που έχουν βεβαιωθεί στις Δ.Ο.Υ. και δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν. 2362/1995, παραγράφονται μετά την παρέλευση δέκα (10) ετών από τη λήξη του έτους δημοσίευσης του ανωτέρω νόμου, δηλαδή από την 31η/12/1995.
Αντίστοιχα, απαιτήσεις που έχουν βεβαιωθεί και δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν. 4270/2014 παραγράφονται μετά την 31 η/12/2014
4. Σε εικοσαετή παραγραφή υπόκεινται απαιτήσεις του Δημοσίου που:
i. απορρέουν από σύμβαση που αυτό έχει καταρτίσει περί του του τρόπου καταβολής πτωχευτικών χρεών, οφειλομένων στο Δημόσιο
ii. απορρέουν από τελεσίδικη απόφαση είτε αναγνωριστική είτε καταψηφιστική οποιουδήποτε δικαστηρίου,
iii. γεννήθηκαν συνεπεία άπιστης διαχείρισης,
iv. απορρέουν από διάταξη τελευταίας βούλησης,
v. αφορούν σε περιοδικές παροχές,
vi. γεννήθηκαν από καταλογισμό που έγινε από οποιαδήποτε αρμόδια δημόσια αρχή,
vii. γεννήθηκαν από αυτοτελή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από διοικητικές αρχές,
viii. αφορούν σε απόδοση παρακρατηθέντων ή για λογαριασμό αυτού εισπραχθέντων φόρων, τελών και δικαιωμάτων και ix. απορρέουν από κατάπτωση εγγυήσεων τρίτων.
5. Χρηματική απαίτηση του Δημοσίου, που περιήλθε σε αυτό με οποιονδήποτε τρόπο και οποιαδήποτε αιτία, δεν δύναται να παραγραφεί προ της παρόδου πέντε ετών από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο έγινε η βεβαίωση αυτή.
Γ. Χρέη μετά το 2014
Η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για την είσπραξη των φόρων και λοιπών εσόδων του που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4174/2013, για τα οποία η Φορολογική Διοίκηση αποκτά εκτελεστό τίτλο από 1-1-2014 και εφεξής, ορίζεται πενταετής (5 έτη).
Η προθεσμία αυτή αρχίζει από τη λήξη του έτους, εντός του οποίου αποκτήθηκε ο νόμιμος τίτλος εκτέλεσης
ΠΗΓΗ
