Μεγάλη Πέμπτη στην Καστοριά

Όπως κάθε Μεγάλη Πέμπτη, έτσι και σήμερα στο χώρο της Λαϊκής Αγοράς θα πραγματοποιηθεί η εμποροπανήγυρη ή το Νυφοπάζαρο, όπως αλλιώς συνηθίζουν να το αποκαλούν οι παλιοί Καστοριανοί.
Τα τελευταία χρόνια, η εμποροπανήγυρης ξεκινάει από Μεγάλη Τετάρτη μαζί με την καθιερωμένη Λαϊκή Υπαίθρια Αγορά. Παλαιότερα στον ίδιο χώρο υπήρχε και Λούνα Παρκ, το οποίο εδώ και κάποια χρόνια έχει μεταφερθεί στην είσοδο της πόλης.
Από τη Μεγάλη Πέμπτη, αρχίζουν και τα πασχαλινά έθιμα.

Από το πρωί, οι γυναίκες καταγίνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν τις κουλούρες της Λαμπρής με διάφορα μυρωδικά και τις στολίζουν με ξηρούς καρπούς και με στολίδια από ζυμάρι. Βασική ασχολία της ημέρας είναι και το βάψιμο των Αυγών.
Πάσχα δίχως κόκκινα αυγά δε γίνεται. Για αυτό και η Μεγάλη Πέμπτη λέγεται επίσης και Κόκκινη Πέμπτη ή " ΚοκκινοΠέμπτη"
Το βάψιμο των αυγών γίνεται με ορισμένη εθιμοτυπία. Σε πολλά μέρη, είναι συγκεκριμένος ο αριθμός αυγών που θα βάψουν και οι τρόποι και τα μέσα βαφής που θα χρησιμοποιήσουν.

Σύμφωνα με μια παράδοση από την Καστοριά, όταν αναστήθηκε ο Χριστός το είπαν σε μια γυναίκα και αυτή δεν το πίστεψε και είπε.
" Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός. Και αυτά έγιναν κόκκινα".
Μια παραδοσιακή εικόνα της παλιάς Καστοριάς ήταν και οι κόκκινες βελέτζες και τα κόκκινα μαντήλια στα παράθυρα των σπιτιών ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης. Δυστυχώς το έθιμο αυτό δεν συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Επίσης ένα άλλο έθιμο των χωρικών της Δυτικής Μακεδονίας, είναι να θάβουν το αυγό που θα πρωτοβάψουν τη Μεγάλη Τετάρτη τα μεσάνυχτα, (γιατί τότε βάφονται τα αυγά) στην πρώτη αυλακιά του χωραφιού, εκεί ακριβώς όπου θα πρωταρχίσει το αλέτρι. Αυτό γίνεται για να βλαστήσει ο σπόρος με τη ζωτική δύναμη που έχει μέσα του το αυγό.

Το απόγευμα μετά το βάψιμο των αυγών και αφού έχουν ψηθεί τα τσουρέκια την προηγούμενη μέρα, τα μικρά παιδιά τα βάζουν στο καλάθι και επισκέπτονται τους «νονούς» για να δώσουν τις Ευχές του Πάσχα και να λάβουν την Λαμπάδα.

Τέλος , το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης και μετά την Λειτουργία σε όλες τις ενορίες της πόλης στολίζεται ο Επιτάφιος .Μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες ξενυχτάνε γύρω από τον επιτάφιο στολίζοντάς τον με λουλούδια και στεφάνια ,μοιρολογώντας το Χριστό.

ο Μπέτσκας