Με "πρωτη φορα αριστερά" Ζωή με 200 ευρώ…τον μήνα

Του Γιάννη Παντελάκη

Λίγα μόλις χρόνια πριν (κοντά στο 2010), αναρωτιόμαστε πως μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος με 600 ή 700 ευρώ. Ήταν ένα από τα πιο συνηθισμένα ρεπορτάζ των Μέσων, το θέμα προκαλούσε εντύπωση. Οι νέοι αυτοί μισθοί αφορούσαν κατά βάση νέα παιδιά που έμπαιναν στην αγορά εργασίας με σημαντικά προσόντα  αλλά και με όρους απασχόλησης θεαματικά δυσμενέστερους από εκείνους που υπήρχαν ως τότε. Ήταν μια βίαιη και εντυπωσιακή αλλαγή στα δεδομένα της εποχής και προκαλούσε ανάλογες κοινωνικές αντιδράσεις. Μέχρι και τηλεοπτική σειρά δημιουργήθηκε εκείνη την εποχή («Η γενιά των 592 ευρώ») για να σατιρίσει μια νέα κατάσταση που άρχισε να δημιουργείται και σιγά-σιγά να απλώνεται ολοένα και περισσότερο.

Λίγες μόλις ημέρες πριν, δημοσιοποιήθηκαν οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν την περασμένη χρονιά όπως προέκυψαν από τα σχετικά στοιχεία του ΙΚΑ. Η συντριπτική πλειονότητα (88,42%) των νέων θέσεων, αφορούν σε μισθούς που δεν ξεπερνούν τα 800 ευρώ. Και μόνο ένα μικρό ποσοστό αναφέρεται σε αμοιβές άνω των 1.000 ευρώ. Το συγκλονιστικό ωστόσο στοιχείο είναι  ένα άλλο. Πως περίπου το ¼ των νέων αυτών θέσεων (26,81%) αφορά σε απολαβές από 200 έως 400 ευρώ (!) και ένα σεβαστό ποσοστό 17,74% αναφέρεται σε απολαβές έως 200 ευρώ τον μήνα! Σχεδόν οι μισοί δηλαδή, αμείβονται μέχρι 400 ευρώ τον μήνα.

Αν σκεφτούμε πως τα επίσημα στοιχεία (όπως αυτά του ΙΚΑ), δεν καταγράφουν την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στην αγορά εργασίας, όπου εκτός των άλλων παρατηρούνται εκτεταμένα φαινόμενα και ανασφάλιστης εργασίας, κατανοούμε πως οι αμειβόμενοι με ποσά έως 200 ευρώ τον μήνα, είναι αρκετά περισσότεροι από τους 15.000 στους οποίους αναφέρεται το σχετικό ποσοστό. Και σίγουρα ακόμα περισσότεροι είναι εκείνοι που κινούνται με αμοιβές μεταξύ 200 έως 400 ευρώ.

Το αυτονόητο ερώτημα που προκύπτει είναι πως μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος με 200 ή 300 ευρώ; Τι ανάγκες μπορεί να καλύψει ένα τέτοιο ποσό; Γιατί ζωή με 200 ή λίγα περισσότερα ευρώ, δεν μπορεί να υπάρχει. Οι άνθρωποι αυτοί, προφανώς καλύπτουν κάποια ελάχιστες από τις υποχρεώσεις τους, πιθανότητα η πλειονότητά τους αποτελείται από νέους που ζουν με τις οικογένειές τους, ωστόσο εξίσου πιθανό είναι να προσπαθούν κάποιοι μόνοι τους να τα βγάλουν πέρα με αυτό τον μισθό-χαρτζιλίκι. Η πραγματικότητα πάντως λέει, πως αρκετές φορές οι άνθρωποι αυτοί ενώ τυπικά αμείβονται για λίγες ημέρες και λίγες ώρες δουλειάς, ουσιαστικά εργάζονται για πολύ περισσότερο χρόνο. Η ανάγκη, έστω γι’ αυτό το μικρό μηνιαίο χαρτζιλίκι, τους αναγκάζει να το δέχονται.

Γι’ αυτή την κατάσταση, γι’ αυτόν τον εργασιακά μεσαίωνα, ελάχιστα μιλάμε.  Λίγα διάσπαρτα ρεπορτάζ κατά καιρούς μόνο και εκεί τελειώνει η ενασχόλησή μας. Τα κόμματα και ιδιαίτερα εκείνα που βρίσκονται ή επιχειρούν να βρεθούν στην εξουσία, απλά παρατηρούν το φαινόμενο. Καμία πρόταση, κανένας δημόσιος διάλογος αν μη τι άλλο για να αναδειχθεί και συζητηθεί το θέμα. Η κυβέρνηση, σιωπά. Είτε δημιουργεί συνθήκες επιδείνωσης της κατάστασης υπερφορολογώντας μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες με την σειρά τους μεταφέρουν το αυξημένο κόστος στους εργαζόμενους που απασχολούν, είτε αρνούνται να ελέγξουν την αγορά εργασίας όπου η παρανομία οργιάζει. Χιλιάδες μη αμειβόμενοι, ανασφάλιστοι ή εργαζόμενοι που αναγκάζονται να απασχολούνται με όρους δυσμενέστερους από εκείνους με τους οποίους προσλήφθηκαν…